ANALIZA JURIDIKU BA PROSESU REKRUTAMENTO F-FDTL HAKTUIR LEI NO.3/2007
Naran : Delfim dos Santos Pinto Amaral
NRE : 20.02.01.055
Tinan hakerek 2023
ABSTRATU
FALINTIL ofisialmente sai F-FDTL 1 Fevereiru 2001. Membrus 650 primeiru de F-FDTL ne selesionadu husi 1,736 aplikantes FALINTIL no komesa treinamentu iha 29 Marsu. Bazea ba politika integrada Defesa no Siguransa ne’ebe hatuur iha Planu Estratejia Dezenvolvimentu 2011- 2030 ne’ebe foka liu ba haforsa sistema integradu siguransa nasional no melhora kapasidade hodi responde ameasas siguransa ne’ebe Timor-Leste bele infrenta iha futuru mai. Nune’e iha tinan 2020 VIII Governu Konstitusional tau iha planu hodi halo rekrutamentu ba membru F-FDTL ho total 1200 ne’ebe kompostu husi membru feto no mane no membru refere sei tama ho modalidade postu Soldadu.
Liu husi Resolusaun Governu No. 43/2021 kona-ba Efetivu anual inkorpora F-FDTL, rekrutamentu ne’e sei utiliza hela Lei No.3/2007 maske Governu iha tinan 2021 enact ka promulga tiha ona Dekretu Lei No.3/2021 kona-ba Regulamentu da Lei do Servisu Militar ne’ebe aprova iha dia 13 de Janeiru 2021. Iha implementasaun Lei ne’e rasik hamosu kestaun lubuk ida ne’ebe mai husi lakunas husi lei ne’e, tanba lei ne’e rasik ladun regula detailhu kona-ba prosesu rekrutamentu ho kada modalidade/postu ho nune’e mosu misinterpretation ka misunderstanding ne’ebe ikus liu hamosu konflitu interese no abuzu poder. Peskiza ida ne’e sei tulun Institusaun nakait hanesan Ministeriu Defesa no F-FDTL hodi haree kona-ba vantajem no desvantajem husi implementasaun Lei No.3/2007 ne’ebe la kondis ona ho situasaun ne’ebe iha spesifik liu iha aspeitu rekrutamentu membru F-FDTL.
Metodologia ne’ebe uza iha peskiza ida ne’e maka juridiku normative. Husi resultadu peskiza deskobre katak implementasaun lei refere ba rekrutamentu membru F-FDTL iha tinan 2021-2022 ne’e hamosu problema hirak ne’ebe persija hadia iha futuru hanesan violasaun ba kriterius, laiha mekanismu kontrolu ne’ebe adekuadu, implementasaun ba rekrutamentu laos bazea ba lei maibe bazea liu ba ordem. Implementasaun lei refere iha rekrutamentu membru F-FDTL iha tinan 2021-2022 iha vantajem no desvantajem sirak hanesan; (vantajem) iha guia ne’ebe klaru iha prosesu rekrutamentu tanba lei ne’e regula kedas prosesu hotu hahu husi resensiamentu, klasifikasaun no selesaun to’o iha prosesu distribusaun graduadu sira, kriteria ne’ebe estabelese iha lei ne’e wainhira implementa ho rigor mak sei hetan membru F-FDTL ne’ebe ho kualifikasaun a’as.
Key word : rekrutamentu membru militar 2021-2022 bazea ba lei no.3/2007, vantajem no desvantajem.